بررسی اثر فاکتور رشد ngf، ra، shh بر تمایز سلول های بنیادی جنینی موش به سلول های عصبی و الیگوسیتی

زمینه و هدف: سلول های بنیادی جنینی (es) سلول های همه توانی هستند که توانایی تمایز به انواع سلول های تخصصی بالغ را دارا می باشند و در حال حاضر و آینده نزدیک امکان استفاده از این سلولها در درمان بسیاری از بیماریها با روش سلول درمانی وجود دارد. به نظر می رسد در آینده بتوان برخی بیماری های سیستم عصبی را با استفاده از فاکتورهای مؤثر بر تمایز سلول های بنیادی به سلول های عصبی و گلیالی درمان نمود، لذا در این تحقیق سلول های بنیادی جنینی موش به صورت همه توان و تمایز نیافته کشت و تکثیر داده شد و سپس تأثیرات فاکتورهای رشد ngf، shh، ra به منظور القای تمایز این سلولها به سلول های عصبی و گلیالی مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: سلول های بنیادی جنینی (از موش نژاد 129 بنام ccb) را روی فیبروبلاست جنینی موش نژاد c57/bl6 کشت و تکثیر داده و با روش قطرات معلق از آنها اجسام جنینی (ebs) تهیه شد. بعد از انتقال و کشت کلونی های ebs بر روی پلیت کشت پوشانیده با فیبرونکتین، فاکتورهای القایی ngf وshh به ترتیب با غلظت های ng/ml50 و 100، ng/ml300 و 500 و ra با غلظت m1و در گروه های دیگر bfgf با غلظت ng/ml20 به محیط کشت اختصاصی سلول های پیش ساز عصبی اضافه شد تا سلولها به سمت تمایز عصبی هدایت شوند. به منظور بررسی تمایز به انواع سلول های عصبی و گلیالی با روش rt-pcr بیان ژن های اختصاصی سلول های عصبی شامل s100، olig-2،nurr-1، nkx2.2 و nestin ارزیابی شد و علاوه بر این از روش ایمونوسیتوشیمی برای تأیید حضور پروتئین map-2 استفاده شد. نتایج: در این تحقیق، بررسی های مولکولی نشان داد که هر یک از این فاکتورهای رشد با تأثیر در بیان ژن های اختصاصی سلول های عصبی یک یا چند مسیر مولکولی را فعال می کنند که در تمایز سلول های مختلف سیستم عصبی نقش اساسی دارند. رنگ آمیزی اختصاصی این سلولها با آنتی بادی map-2 نشان داد که سلول های حاصل دارای زوائد دندریتی خاص سلول های عصبی یا نورون هستند. نتیجه گیری: براساس یافته های این تحقیق سلول های بنیادی جنینی همه توان و تمایز نیافته در حضور فاکتورهای رشد ra، ngf، shh به سلول های عصبی و اولیگودندروسیتی تمایز می یابند؛ به طوریکه هر یک از این عوامل در مسیر خاص تمایزی سلول های تخصصی سیستم عصبی مؤثر بوده و حتی میزان غلظت افزوده شده عوامل فوق نیز بر چگونگی تمایز یافتن این سلولها مؤثر می باشد.